اخیرا یک جستجوگر آماتور مجموعهای از جواهرات متعلق به زنی از عصر برنز را در یک مزرعۀ هویج که به تازگی شخم زده شده بود کشف کرده است؛ این کشف در نزدیکی شهر گوتینگن در شمال شرقی سوئیس اتفاق افتاد.
این مجموعه که حدود 3500 سال قدمت دارد شامل یک گردنآویز برنزی با صفحات دایرهای و گلمیخدار، دو حلقۀ انگشتر مارپیچ، بیش از صد مهره از جنس کهربا و مارپیچهایی فنرمانند از جنس برنز و طلا میشود.
اما یافتههای عجیبتر و غافلگیرکنندهتری هم در این مجموعۀ غنی و ارزشمند وجود دارد که شامل یک سنگ کریستال، یک دندان سگ آبی، یک دندان سوراخ شدۀ خرس، یک پیکان برنزی، تعدادی سنگ آهن جلا داده شده، یک فسیل کوچک آمونیت و تعدادی فسیل دندان کوسه میشوند.
این مجموعه را یک جستجوگر آماتور به اسم فرانتز زان در آگوست امسال کشف کرد. بعد از برداشت هویج از مزرعه، او در حال پرسه زدن در آنجا بود که چشمش به صفحات برنزی افتاد؛ شخم زدن زمین برای برداشت محصول باعث هویدا شدن این صفحات و بیرون آمدن آنها از زیر خاک شده بود.
زان که یک فلزیاب مشتاق است و قبلا نیز با فلزیاب خودش چند اثر آهنی و برنزی از عصر برنز را کشف کرده است، بلافاصله بعد از پیدا کردن این مجموعه متوجه ارزش تاریخی آن شد و موضوع را به ادارۀ باستانشناسی ایالت تورگاو اطلاع داد.
گروه باستانشناسان روز بعد به آنجا رفتند و با مشاهدۀ وضعیت زمین تصمیم گرفتند به جای اینکه گنجینه را در همان محل استخراج کنند، قطعهای از زمین را بریده و با خود به لابراتورا ببرند تا در شرایطی حفاظتشده به استخراج مجموعه بپردازند.
آنها یک قطعه از زمین با عرض، طول و ارتفاع 50 سانتیمتر را به صورت قالبی درآورده و به آزمایشگاه بردند. به علاوه، کاوشهای بیشتر در محل نشان داد که هیچ اثری از قبر یا چیزی شبیه به آن وجود ندارد و این گنجینه ظاهرا در ظرف یا کیسهای که جنس ارگانیک داشته (مثل چوب یا پارچه) و در حال حاضر کاملا از بین رفته است دفن شده.
بعد از اینکه تودۀ خاک به آزمایشگاه انتقال پیدا کرد، باستانشناسان با ظرافت کامل و لایه به لایه خاک را کنار زدند تا کوچکترین آثار را نیز بتوانند پیدا کنند. آنچه یافت شده است، از نظر باستانشناسان جواهرات و زیورآلات رایج مربوط به عصر برنز بودهاند.
صفحات برنزی که دارای حلقههایی در اطراف و یک گلمیخ در وسط هستند، اجزای یک گردنآویز بودهاند و با ریسمانی که از داخل سوراخهای موجود بر روی آنها میگذشته به هم متصل میشدهاند. مارپیچهای فلزی نیز احتمالا بین این صفحات قرار میگرفتهاند تا فاصلۀ آنها را حفظ کنند. در مجموع هشت مارپیچ طلایی و یازده مارپیچ برنزی در این سایت یافت شد.
اما در مورد اینکه کاربرد و دلیل پنهان کردن اشیاء غیرعادی چه بوده، باستانشناسان نظر قاطعی ندارند. آیا دندان خرس، سنگ کریستال و فسیلها در حقیقت مجموعهای از عجایب یا سوغاتیها بودهاند که یک نفر آنها را با خود از سرزمینی دیگر آورده بوده؟ آیا موارد بیشتری نیز از این نوع در آنجا وجود دارد؟ اینها سوالاتی است که هنوز پاسخ درست و دقیقی برایشان وجود ندارد.
البته این احتمال وجود دارد که اشیائی از این قبیل در آن دوران دارای خاصیتهای شفابخش لحاظ شده باشند و حتی به عنوان طلسم به کار رفته باشند.
این مجموعه قرار است سال آینده در موزۀ باستان شناسی شهر فرانفلد سوئیس به نمایش گذاشته شود.