سر یک شکارچی غول‌پیکر که 240 میلیون سال قبل می‌زیسته، با «فقط» یک گاز جانوری مرگبارتر از خودش در طرفه‌العینی از تن جدا شده است.
به گفته دانشمندان، این جانور بی‌سر که گردنش در جریان یک حمله از بدن جدا شده است، به گونه Tanystropheus hyroides تعلق دارد. این گونه نوعی خزنده دریایی بوده که طول بدنش تا 6متر نیز رشد می‌کرده است.
دانشمندان می‌گویند که او شکارچی کمین‌نشین بوده که از ماهی‌ها و انواع ماهی‌های مرکب در تالاب‌های گرمسیری دوران تریاس میانی (247 تا 237میلیون سال قبل) تغذیه می‌کرده است.
این گونه گردنی دراز داشته و در برخی مواقع گردن آن سه‌برابر تنه‌اش رشد می‌کرده است. حیوان بی‌سر در نزدیکی مرز سوئد و ایتالیا در سایت فسیلیِ مونته جیوجو پیدا شده که به دلیل میزبانی از خیل عظیم فسیل‌های مربوط به جانوران دریایی متعلق به عصر تریاس میانی معروف است.
قطع‌شدنِ سر
استفان اسپایکمن، دیرینه‌شناس مهره‌داران در موزه تاریخ طبیعی اشتوتگارت در آلمان، مشغول مطالعه روی نمونه‌هایی از دو نوع دایناسور بود. نخستین نمونه به T. hydroises و دومی به T. longobardicus تعلق داشت که در مقایسه با اولی گونه کوچک‌تری به طول 1.5متر محسوب می‌شود.
او با نگاهی دقیق‌تر به فسیل‌ها متوجه شد که گردن برخی از این مهره‌داران با آثار واضحی از گاز از بدن‌شان قطع و جدا شده است. اسپایکمن به همراه یکی دیگر از دیرینه‌شناسان موزه تاریخ طبیعی اشتوتگارت، آثار گاز و شکستگی‌های استخوان را بررسی می‌کند تا بتواند حدس‌هایی درباره علت مرگ این مهره‌داران بزند. یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد که این مهره‌داران مورد هجوم شکارچی دیگری قرار گرفته‌اند که به‌نظر می‌رسد گردن آن‌ها را به عنوان ضعیف‌ترین عضو بدن‌شان هدف گرفته است.
اسپایکمن می‌گوید: «ما دو سوراخ ناشی از اثر دندان را درست روی مهره‌های شکسته گردن پیدا کردیم و گردن با یک ضربه و و با زاویه اریب قطع شده است. این نشان می‌دهد که گردن با یک گاز قطع شده است.»
او می‌افزاید «ممکن است در ابتدا چندتایی گاز به استخوان‌ها ضربه وارد کرده باشد اما محتمل‌تر است، با توجه به شناختی که از شکارچیان غول‌پیکر دریایی در آن زمان داریم، شکارچی گردن را با یک ضربه از بدن جدا کرده باشد. »
در مطالعه‌ای که نتیجه‌اش روز 19 ژوئن منتشر شده است، محققان شواهدی ارائه می‌کنند که نشان می‌دهد حمله از بالا صورت گرفته و شکارچی درحالِ شنا به سمت پایین بوده و با یک گاز سرِ Tynystropheus را جدا کرده است. هیچ نشانه‌ای از تنه جانوران پیدا نشده است، اما سر و بقایای گردن به خوبی حفظ شده‌اند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که شکارچیان گردن دراز این جانور را هدف می‌گرفتند تا به سرعت او را بکشند و از تنه‌اش تغذیه کنند.
فهرست قاتلان احتمالی
حال پرسش این است که کدام جانوران می‌توانسته‌اند یک شکارچی کمین‌کننده 20فوتی غول‌پیکر با بکشند؟ اسپایکمن می‌گوید که تنوع زیادی که در سایت فسیلیِ مونته جیوجو وجود دارد نشان می‌دهد که قاتلان احتمالی فراوان هستند.
دانشمندان با اندازه‌گیری فاصله بین سوراخ‌هایی که توسط دندان‌های شکارچی ایجاد شده است، می‌توانند اندازه گاز شکارچیان بزرگی که در آن دوران در آن ناحیه زندگی می‌کردند را با هم مقایسه کنند.
اسپایکمن می‌گوید: این نکته به ما فهرستی از مظنونین را ارائه کرد. این فهرستِ شاملِ این موارد است:
یک اکتیوسور اولیه به نامِ Cymbospondylus که می‌توانست تا 5.5متر رشد کند و یک خزنده عظیم به نامِ Nothosuarus giganteus که تا 7متر رشد می‌کرد. سومین مظنون می‌تواند یک جانور بسیار مرموز به نام Helveticosaurus zollingeri باشد که تا 3.5متر رشد می‌کرد و از ویژگی‌هایش می‌توان به دارا بودن اندام‌های جلویی قدرتمند، دم منعطف و پوزه‌ای قوی و دندان‌دار اشاره کرد.
محققان می‌گویند که گرچه گردن درازِ Tanystropheus نقطه ضعف او بود اما این خزندگان با گردن‌های دراز و سفت‌شان تا حدود 175میلیون سال دوام آوردند که نشان می‌دهد نقش مهمی در دوران تریاس ایفا کرده‌اند.
اسپایکمن می‌گوید: «این حقیقت که ما دو گونه از Tanystropheus را در سایت فسیلی مونته جیوجو پیدا کرده‌ایم، که اندازه‌ها و رژیم‌های غذایی متفاوت داشته‌اند، نشان می‌دهد که گردن دراز و خشک آن‌ها چندکارکردی بوده است.»
«ما گمان می‌کنیم که گردن نسبتاً دراز و سرهای کوچک به این گونه امکان می‌داده که به خوبی کمین کند، زیرا در آب، با کم‌ترین نقطه دید، دیدنِ چنین سرهایی برای طعمه‌ها سخت بوده است. و این گونه اغلب در آب‌های کم‌عمق زندگی می‌کرد و این باعث می‌شد که از شر شکارچیان در امان بماند ….البته نه همیشه!»
