عربستان سعودی در ادامه توسعه سرمایه گذاریهای خود در بخشهای مختلف از جمله خرید ستارههای فوتبال، حالا قصد دارد با سرمایهگذاری در صنعت بازیهای ویدیویی، به یک مرکز جهانی صنعت بازیهای ویدیویی تبدیل شود.
سپتامبر گذشته، صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان نزدیک به ۴۰ میلیارد دلار در طرحهایی با هدف تبدیل شدن این پادشاهی به «مرکز جهانی نهایی» برای بازیهای ویدیویی تا سال ۲۰۳۰ هزینه کرد. این صندوق همچنین در ماه فوریه، به بزرگترین سرمایهگذار خارجی در شرکت نینتندو تبدیل شد.
علاوه بر این سعودیها در این ماه میزبان یک تورنمنت بزرگ بازیهای ویدیویی با جایزه ۴۵ میلیون دلاری بودند.
این اقدامات ریاض را به یکی بازیگران مهم در این صنعت تبدیل کرده است و حالا کشوری که پیش از این به داشتن نفت و مسلمانان محافظه کار شهرت داشت قصد دارد به یکی از پایگاههای سرگرمی برای علاقمندان به بازیهای ویدیویی بدل شود.
با این حال منتقدان معتقدند این امر با هدف تغییر وجهه جهانی این کشور و تلاشی برای پنهان کردن سابقه وحشتناک حقوق بشری این پادشاهی صورت گرفته است.
پیش از این نیز زمانی که عربستان میلیاردها دلار در عرصه ورزش برای خرید ستارههای فوتبال سرمایهگذاری کرده بود چنین نقدهایی مطرح شد و برخی از منتقدان با اشاره به قتل جمال خاشقجی، ستوننویس واشنگتن پست، مخالف سعودی در سال ۲۰۱۸ این کشور را به «شستشوی ورزشی» متهم کردند.
حالا نیز برخی از منتقدان عنوان کردهاند، با ورود به عرصه بازیهای ویدیویی، پادشاهی که مردم را به دلیل چند توییت به دهها سال زندان محکوم میکند به جامعه جهانی تحت سلطه جوانان و فضای آنلاین میپیوندد.
جوست ون درونن، استاد دانشگاه نیویورک که این اقدامات را با زمان رومیان و کولوسئوم مقایسه میکند، گفت: « این کشورها از ورزش به عنوان تئاتری برای نمایش ثروت و قدرت خود استفاده میکنند. باید این سوال را بپرسید که معمار پشت این ماجرا کیست و این معماران چه قصدی دارند؟»
محمد بن سلمان، ولیعهد ۳۷ ساله عربستان سعودی، که ظاهراً خود یکی از علاقمندان به بازیهای ویدیویی است، ورود به دنیای بازیهای دیجیتال را بخشی از چشم انداز ۲۰۳۰، برنامه بلندپروازانه این کشور برای کاهش وابستگی به نفت، تنوع بخشیدن به اقتصاد و توسعه زیرساختهای تفریحی و گردشگری میداند.
او در سپتامبر گذشته، هنگام اعلام تأسیس گروه بازیهای هوشمند، گفت: «ما از پتانسیل استفاده نشده در بخش بازیهای الکترونیکی برای تنوع بخشیدن به اقتصادمان استفاده میکنیم.»
کمپانی بازیهای رایانهای ساوی که متعلق به صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان است و توسط برایان وارد، مدیر عامل این شرکت و یکی از کهنه کاران در دنیای بازیهای ویدیویی هدایت میشود، قصد دارد ۳۹ میلیارد دلار در این صنعت سرمایه گذاری کند. آنها امیدوارند در هفت سال آینده ۲۵۰ شرکت محلی و ۳۹ هزار شغل ایجاد کنند.
بازیهای ویدیویی یک صنعت عظیم و در حال رشد است. به گفته شرکت تحقیقات بازار «Newzoo» تخمین زده میشود که ۳.۲ میلیارد نفر در رایانههای شخصی، کنسولها و دستگاههای تلفن همراه خود به بازی میپردازند. این شرکت گفته «این صنعت در سال ۲۰۲۲ درآمدی معادل ۱۸۴.۴ میلیارد دلار داشته است.»
ورود به دنیای ورزشهای الکترونیکی
کشور عربستان همچنین در حال ورود به دنیای «esports» یا همان ورزش الکترونیکی است، مسابقاتی که بازیکنان برتر جهان را در بازیهای مختلف از «بتل رویال» و تیراندازی گرفته تا فوتبال «فیفا» و «مادن انافال» در برابر یکدیگر قرار میدهند.
برای افراد ناآشنا، دورنمای تماشای بازیهای ویدیویی توسط افراد دیگر ممکن است جذاب به نظر برسد، اما این یک تجارت بزرگ با میلیونها طرفدار، بازیکنان مشهور و حامیان مالی است. یک تورنمنت ورزش الکترونیکی در سال ۲۰۲۱ در سنگاپور ۵.۴ میلیون بیننده همزمان داشت.
کریستوفر دیویدسون، کارشناس خلیج فارس در مرکز اروپایی امور بین الملل، یک اندیشکده مستقر در بروکسل در این باره میگوید: «وقتی در ورزشهای الکترونیکی سرمایهگذاری میکنید، فرصتهای تبلیغاتی مهمی را به دست میآورید، و البته کشورتان را به عنوان مکانی جالب، آیندهنگر و مکانی جذاب برای تعطیلات تبلیغ میکنید.»
او افزود: «ورزش الکترونیکی بسیار جوانتر و جهانیتر از هر ورزش دیگری است. فوتبال انگلیسی در همه جای غرب محبوب است، اما در برخی از شهرهای چین چندان محبوب نیست اما ورزشهای الکترونیکی محبوب است.»
تابستان گذشته، عربستان سعودی میزبان «بازیهای ۸» بود، یک تورنمنت چند هفتهای با جایزه ۱۵ میلیون دلاری. این رویداد در ماه جاری میلادی با جایزهای حدود سه برابر سال گذشته برگزار شد.
افزایش نفوذ کشورهای خلج فارسهمسایگان ثروتمند خلیج فارس عربستان سعودی نیز به دنبال وارد شدن به این صنعت هستند. دبی، در امارات عربی متحده، ماه گذشته میزبان یک جشنواره ۵ روزه بازی های الکترونیکی بود.
افزایش نفوذ کشورهای نه چندان خوشنام خلیج فارس در بازیهای ویدیویی برای برخی از طرفداران این صنعت سرگرم کننده خوشایند نیست.«رایت گیمز»، توسعهدهنده بازی محبوب «لیگ آو لنجندز»، که یک بازی نبرد چند نفره است و برگزارکننده مسابقات دانمارکی «بلاست پریمیر»، هر دو همکاری خود را به دنبال اعتراض هواداران با عربستان سعودی در سال ۲۰۲۰ لغو کردند. بلاست فینال جهانی خود را در ابوظبی، پایتخت امارات عربی متحده برگزار کرد، جایی که با انتقادات مشابهی روبرو شد.
تیم لیکویید ، سازمان بازی های الکترونیک که نماینده ۶۰ بازیکن قهرمان در ۱۴ بازی است، در ماه دسامبر اعلام کرد که نیمی از بردهای خود را از مسابقات اخیر در عربستان سعودی و امارات به سازمانی اهدا میکند که به افراد الجیبیتی کمک می کند تا از خشونت و آزار و شکنجه در امان باشند.
همجنسگرایی در بیشتر مناطق خاورمیانه تابو و در عربستان سعودی و امارات عربی متحده جرم محسوب میشود، اگرچه پیگرد قانونی آن نادر است. این دو کشور همچنین هرگونه حمایت از افراد الجیبیتی را غیرقانونی میدانند.
«تیم لیکویید» در بیانیهای مبادلات حمایت مالی از این کشورها را تایید کرد.
در این بیانیه آمده است: «این رویدادها فرصتهای واقعی را برای بازیکنان ما به ویژه برخی از آنها که تازه وارد این دنیا شدهاند فراهم میکند. بایکوت آشکار نه تنها ممکن است به مشاغل حرفهای پایان دهد، بلکه میتواند به طور کامل به مشارکت ما در برخی از ورزشهای الکترونیکی پایان دهد.»
استانیس السبرگ، تحلیلگر ارشد در «پلی د گیم» میگوید که این معضلی است که احتمالاً باز هم تکرار خواهد شد.
او با بیان اینکه در این مواقع پول حرف اول را میزند گفت: «من فکر میکنم که صحنه بازی های الکترونیکی همان مسیری را دنبال میکند که در بازی های دیگر دیدهایم و مشارکتهای قابل توجهی با شرکتهای دولتی از کشورهای خودکامه ایجاد میکند.»