اگرچه طی هفته‌های گذشته خبرهایی درخصوص بازنشستگی جان لوئیجی بوفون، دروازه بان افسانه ای و سابق تیم ملی ایتالیا به گوش می رسید، بالاخره بوفون روز پنج شنبه بعد ازظهر پس از 28 سال دوران پرافتخار، با انتشار ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی به طور رسمی بازنشستگی خود از فوتبال را اعلام و سرانجام حاضر شد تا برای همیشه دستکش‌هایش را آویزان نماید.
پارما که به عنوان اولین تیم دوران حرفه ای بوفون شناخته می‌شود، درحالی رقابت‌های این فصل سری ب را آغاز می‌کند که دیگر سنگربان کهنه کار خود و شاید بهترین گلر تاریخ فوتبال را در درون دروازه ندارد. همه ما بوفون را با مهارهای فراموش نشدنی او به یاد می‌آوریم اما در این مقاله قصد داریم به 10 مورد از ویژگی های کمتر شناخته شده بوفون بپردازیم.
ورزش در خون بوفون هاست
بوفون 17 ساله درحالی در 19 نوامبر 1995 در اولین بازی خود در سری آ مقابل میلان به میدان رفت که در آن بازی نقش موثری در تساوی 0-0 پارما در مقابل تیم پرستاره کاپلو داشت و بارها در آن مسابقه، ستاره های میلان مثل باجو، وه آ و بوبان را با عملکرد استثنایی خود ناکام گذاشت و روحیه رقابت پذیری خود را علی رغم جوان بودن به رخ همگان کشید. بوفون در خانواده ای بزرگ شده بود که یکی از ارزش‌های آن بردن بود، او بهتر از هرکسی در کودکی چم و خم بردن را یاد گرفته بود.
بعد از نمایش درخشان بوفون در بازی مقابل میلان، بار دیگر نام پسرعموی پدربزرگش لورنزو بوفون دروازه بان سابق تیم ملی ایتالیا (در جام جهانی 1962) و آث میلان برسر زبان‌ها افتاد. البته لورنزو بوفون تنها فرد ورزشی خانواده بوفون نبود، پدر جانلوئیجی، آدریانو بوفون قهرمان پرتاب وزنه ایتالیا و مادرش ماریا استلا نیز رکوردار پرتاپ دیسک ایتالیا به مدت 17 سال بود. خواهرش جواندالینا نیز یک والیبالیست حرفه ای بوده که با تیم ماترا به قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا رسیده است. به نوعی نقطه قوت تمام بوفون‌ها کار با دست است، پس طبیعی است که اگر در چنین خانواده ای بزرگ شده باشید، بهتر از هرکسی راه و رسم بردن و کار با دست را بلد باشید.
سوپرمن اینجاست در قلب تاردینی
اما این تنها ستاره های میلان نبودند که مغلوب جی جی جوان شدند، او دو سال بعد در بازی مقابل اینتر توانست پنالتی رونالدو لوئیز نازاریو بهترین بازیکن آن زمان را بگیرد. پس از این اتفاق بوفون به تماشاگران پارما لباس سوپرمن را نشان می‌دهد و از آن پس لقب سوپرمن را دریافت می کند. جی جی دو سال بعد و در سال 1999 در جشن قهرمانی پارما در کوپا ایتالیا با لباس سوپرمن شرکت کرد. او همچنین در همان سال موفق شد جام یوفا را نیز به همراه پارما فتح کند، پارما در بازی فینال جام یوفا با نمایش درخشان و کلین شیت جی جی بوفون توانست با نتیجه 3 بر 0 از سد مارسی فرانسه بگذرد و به قهرمانی این جام برسد. پارما در همان سال نیز با بوفون به قهرمانی سوپرجام ایتالیا نیز می رسد.
شاید باورتان نشود بوفون وقتی که تنها 13 سال سن داشت در پارما بعنوان هافبک وسط بازی می کرد اما او تحت تاثیر عملکرد فوق العاده توماس انکونو دروازه بان اسطوره ای کامرون در بازی افتتاحیه بین کامرون و آرژانتین در جام جهانی 1990 ایتالیا تصمیم می‌گیرد تا دروازه بانی را دنبال کند. توماس انکونو از جام جهانی 1982 اسپانیا تا جام جهانی 1990 ایتالیا سنگربان اول شیرهای رام نشدنی کامرون بوده است. علاقه بوفون به این گلر اسطوره ای تا حدی بوده است که نام فرزند اول خود را توماس می‌گذارد. او همچنین فرزند دوم خود را به یاد دیگر اسطوره زندگیش دیوید لی راث که یک خواننده بود دیوید لی نام می گذارد. نه یووه نه پارما، او عاشق گلادباخ است.
جیجی دو سال بعد در تابستان 2001 با مبلغ بیش از 50 میلیون یورو از پارما به یوونتوس پیوست تا گران قیمت ترین دروازه بان تاریخ فوتبال تا آن زمان لقب بگیرد. درحالی بوفون به یووه پیوست که تا پیش از او ادوین فن درسار هلندی درون قفس توری بیانکونری می‌ایستاد. با خرید بوفون، یوونتوس دوباره به مسیر خوشبختی باز می گردد و بانوی پیر خیلی سریع موفق به کسب اسکودتو در اولین سال حضور بوفون در این تیم می گردد. باتوجه به عملکرد درخشان بوفون او محبوبیت زیادی را میان طرفداران بانوی پیر بدست می آورد اما نکته جالبی که اغلب هواداران نمی دانستند و تا سال‌ها مخفی مانده بود این است که تیم محبوب دوران کودکی بوفون نه پارما بوده است و نه یوونتوس. بوفون از 6 سالگی طرفدار بورسیا مونشن گلادباخ بوده است و دلیل اصلی طرفداری بوفون اسم خاص این تیم است.
داستان لو رفتن این ماجرا از اینجا شروع می‌شود که در فصل 2016-2015 دو تیم یوونتوس و بورسیا مونشن گلادباخ در مرحله گروهی لیگ قهرمانان اروپا همگروه می شوند، پس از پایان بازی برگشت بین این دو تیم در بروسیا پارک، بوفون به سمت تماشاگران گلادباخ می رود و دستکش خود را برای آنها پرتاب می‌کند و در ازای آن از تماشاگران درخواست می‌کند که یکی از شال‌های خود را برای او بفرستند، اما آن زمان هواداران گلادباخ که هیچ اطلاعی از علاقه بوفون به باشگاهشان نداشتند از این کار خودداری می‌کنند و دستکش‌های او را پس می‌فرستند. بلافاصله پس از این اتفاف، یکی از لیدرهای باشگاه گلادباخ باهدایایی به ملاقات بوفون در رختکن می‌رود و به‌طور رسمی بابت اشتباهی که رخ داده از او عذرخواهی می کند. پس از بازگشت بوفون به ایتالیا او در مصاحبه ای اعلام می کند: “وقتی بچه بودم نمی تونستم اسم این تیم را درست تلفظ کنم. البته حتی الان هم فکر نکنم به درستی اسم این تیم را تلفظ کنم.” بورسیا مونشن گلادباخ در فوتبال اروپا به اسم “یک تیم آلمانی” شناخته می شود. درهمین راستا، مدیرعامل این باشگاه یک بار در کریسمس شال تیم مونشن گلادباخ را که روی آن نوشته شده است “یک تیم آلمانی” برای جیجی بوفون می‌فرستد تا به نوعی خود آنها نیز به تلفظ سخت این تیم اعتراف کرده باشند.
نحسی لیگ قهرمانان
جیجی بوفون در طول دوران پرافتخار و حرفه ای خود موفق شد طی 28 سال 29 جام از جمله جام جهانی، جام یوفا، اسکودتو، کوپا ایتالیا، لوشامپیونه و…را بالای سر ببرد اما قهرمانی در جام باشگاه های اروپا یکی از بزرگترین یا بهتر بگوییم بزرگترین حسرت او در دوران بازیگریش است. پس از اینکه یووه در فینال لیگ قهرمانان اروپا در سال 2017 در مقابل رئال مادرید که فوق ستاره پرتغالی را در ترکیب داشت شکست خورد، بوفون به همراه هم تیمی سابقش پائولو مونترو به بازیکنانی تبدیل شدند که با بیشترین حضور در فینال لیگ قهرمانان ناکام ترین افراد در دستیابی به لیگ قهرمانان اروپا بودند. در فینال لیگ قهرمانان اروپا در سال 2003-2002 در الدترافورد، بوفون هرکاری کرد تا تیمش قهرمان شود اما مهار ضربه استثنایی اینزاگی و دو پنالتی (سیدورف و کالادزه) هم توسط او کافی نبود تا اینکه پائولو مالدینی کاپیتان میلان جام قهرمانی را بالای سر خود برد و بوفون برای اولین بار در سری سه گانه فینال‌های خود مغلوب شود.
بوفون پس از اینکه در سال 2020 موفق شد که در لیگ قهرمانان دروازه خود را در مقابل بارسلونا در نیوکمپ بسته نگه دارد موفق شد تا به رکورد فوق العاده 52 کلین شیت در تاریخ این رقابت ها برسد که از این حیث بعد از دوست صمیمی اش ایکر کاسیاس با 57 کلین شیت در جایگاه دوم قرار دارد.
جی جی در تمام 167 بازی که در مسابقات باشگاهی در قاره اروپا (شامل لیگ قهرمانان با درنظرگرفتن مرحله مقدماتی، جام یوفا و لیگ اروپا) به میدان رفته است توانسته 87 پیروزی را به ثبت برساند و تنها در 38 بازی شکست خورده که در این میان 68 کلین شیت را به نام خود رقم زده است.
بوفون نماد وفاداری
اگرچه بوفون به واسطه عملکرد درخشانش بارها توسط هواداران تیم‌هایی که در آنها حاضر بوده مورد تشویق و احترام قرار گرفته است، اما بعد شخصیتی او و احساس وفاداریش به تیم هایی که در آنها بازی می کرده بیشتر مورد تحسین واقع می شود. هواداران بیانکونری هیچ وقت فراموش نمی کنند که بوفون پس از رسوایی کالچوپولی به قراردادش احترام گذاشت و علی رغم اینکه یوونتوس به سری ب ایتالیا سقوط کرده بود به همراه این تیم به این رقابت‌ها رفت. بوفون درحالی دست به این اقدام زد تنها چندماه قبل به‌عنوان دروازه بان تیم قهرمان جهان، جام جهانی را بالای سر برد و دستکش طلا را از آن خود کرد و تیم‌های ثروتمند زیادی را خواهان خود می‌دید. این اقدام بوفون منجر شد تا هواداران بانوی پیر او و برخی از اسطوره‌های این باشگاه نظیر پاول ندود، دیوید ترزگه و… را نماد وفاداری بنامند.
وقتی که بوفون در سال 2019، پس از یک سال حضور در پاری سن ژرمن تصمیم گرفت مجددا به بیانکونری بپیوندد شماره یک این باشگاه را برتن نکرد و از پس گرفتن بازوبند کاپیتانی نیز خودداری کرد. بوفون تصمیم گرفت در آن فصل به یاد آخرین فصل حضورش در پارما شماره 77 را برتن نماید. همچنین، بوفون هیچ وقت شهری که در آن به دنیا آمده بود و باشگاهی که برای اولین بار در آن به میدان رفته بود، یعنی کارارا را فراموش نکرد. او در سال‌های 2012 الی 2015 نیز به عنوان رئیس باشگاه کارارا فعالیت می‌نمود. جیجی همیشه نوشته C.I.U.T را برروی دستکش‌های خود دارد که نشان از گروهی از هواداران افراطی کارارا دارد که در سال 1979 تشکیل شده است. سرانجام بوفون در آخرین اقدام وفادارانه خود در تابستان 2021 طی انتقالی به پارما پیوست تا به اولین تیم دوران حرفه ای خود کمک کند مجددا به سطح اول فوتبال ایتالیا بازگردد.
ترس عجیب از زنبور
سرمربی‌های بسیاری در طول دوران حرفه‌ای بوفون در خصوص تاثیرات مثبتی که بوفون و شخصیت بزرگش بر روی تیم ای تحت هدایت آنها داشته است صحبت کرده اند. یکی از آنها مارچلو لیپی سرمربی ایتالیای قهرمان جهان در جام جهانی 2006 است که درباره بوفون می‌گوید: “داریم درخصوص بهترین دروازه بان دنیا صحبت می‌کنیم، او در طول دوران خود بهترین بوده است. 20 سال است که دارم یک چیز را به او تکرار می‌کنم، اگر یک گلر معمولی اشتباه کند کسی چیزی نمی‌گوید اما اگر بوفون اشتباه کند تیتر یک اخبار می‌شود. بدون شک او بهترین دروازه بان دنیا است.”
فابیو کاپلو چند سال پیش خاطره جالبی از بوفون تعریف کرد و پرده از ترس عجیب او از زنبورها برداشت. کاپلو می‌گوید: “وقتی در یوونتوس بودم بوفون پیش از یکی از مسابقات به مربی دروازه بان‌ها اعلام کرد که از نیش زنبور می‌ترسد و قادر نیست در آن بازی به میدان برود. مربی دروازه بان‌ها این مسئله را با من درمیان گذاشت و من هم به گلر دوم تیم گفتم تا آماده شود. اما تنها 10 ثانیه زمان کافی بود تا نظر بوفون عوض شود و او اعلام کرد از اینکه در درون دروازه بازی نکند بیشتر از نیش زنبور می‌ترسد.”
او اسطوره‌ی اسطوره‌ها بود
لئونادرو بونوچی مدافع تیم ملی ایتالیا در تمجید از هم تیم سابق خود جی جی بوفون می‌گوید: “واقعا برای من جای تعجب دارد که چرا او هنوز توپ طلا را نبرده است. او یقینا این شایستگی را دارد که به‌واسطه کارهایی که در زمین فوتبال انجام داده است به این عنوان دست یابد. به نظر من، جی جی بهترین دروازه بان تاریخ است.”
اما نکته جالب درخصوص بوفون این است که حتی رقبای او در تیم های دیگر نیز لب به تمجید از او گشوده اند و ایکر کاسیاس دروازه بان سابق و افسانه ای تیم ملی اسپانیا و رئال مادرید در مصاحبه ای می‌گوید: “اینکه بوفون در جوانی شروع کرد به من کمک زیادی کرد. وقتی می‌بینید گلر جوانی مثل او که در پارما بازی می‌کند می‌تواند به پیراهن تیم ملی ایتالیا برسد برای شما بسیار روحیه بخش خواهد بود و شما هم به این خودباوری می رسید که می‌توانید کاری را که او کرده است انجام دهید. من هم مثل او در 17 18 سالگی شروع کردم. از زمان جوانی، من و جیجی وقت‌هایی که بتوانیم با یکدیگر صحبت می کنیم و دوستی ما طی این سال‌ها بیشتر شده است. “
ساکت کردن منتقدان
یکی از مهمترین رکوردهایی که بوفون از خود بجای گذاشته در سال 38 سالگی او و در سال 2016 رقم خورده است. بوفون در آن سال توانست رکورد تاریخی سباستین روسی (با 929 دقیقه) را بشکند و به مدت 974 دقیقه دروازه خود را در سری آ بسته نگه دارد. بوفون در مصاحبه ای که چندسال پیش انجام داده بود بیان کرد که چه چیزی باعث می‌شود که عملکردش در طول زمان بهتر و بهتر شود: “برای من سرگرم کننده است زمانی که افراد فکر می کنند که تمام شده ای کاری کنی که حرف‌هایشان را پس بگیرند. آنها می‌توانند به مراسم خاکسپاری من بروند اما من را آنجا پیدا نمی‌کنند. من زندگی می‌کنم تا ثابت کنم منتقدینم اشتباه می‌کنند.”
یکی دیگر از اصول حرفه ای بوفون نشات گرفته از نحوه واکنش نشان دادن او به شکست هاست، او در همین راستا می‌گوید: “من شکست‌های زیادی در زندگی تجربه نکرده ام اما شکست‌ها بیشتر از پیروزی ها به من در زندگی درس آموخته اند. وقتی می‌بازم بر این دقت می‌کنم که رقیب من چه کاری را خوب انجام داده و من چه کار اشتباهی کرده ام. نکته مهم این است که هیچ وقت نباید دنبال بهانه ها گشت، هیچ وقت.”
گلر عصبی، تیم را هم عصبی می کند
وقتی که آنتونیو کونته در سال 2011 هدایت بیانکونری را برعهده گرفت، موفق شد که در سه فصل پیاپی یووه را به قهرمانی سری آ برساند، که اولین قهرمانی کونته با یووه بدون شکست حاصل شد و دومین قهرمانی او به ثبت رکورد بیشترین امتیازات در یک فصل سری آ همراه شد. کونته در تمام این مدت، به بوفون بعنوان مرد شماره یک تیمش اعتماد داشت و عقیده داشت که بوفون این توانایی را دارد که در شرایط سخت روحیه تیم را بالا نگه دارد. درهمین خصوص، بوفون در یکی از مصاحبه‌هایش می‌گوید: “به عنوان گلر شما بایستی که به هم تیمی های خود اعتماد به نفس تزریق کنید. شما باید همیشه اینکار را انجام دهید و اهمیتی هم ندارد که چه فکری می‌کنید. حتی اگر شک کل وجود شما را فرا گرفته است،هم تیمی هایتان باید این فکر را کنند که شما کنترل شرایط را در دست دارید. یک گلر عصبی، تیم را هم عصبی می‌کند.”
یکی از ویژگی‌های اصلی و متفاوت بوفون این بود که بعد از اشتباه کردن روحیه خود را نمی‌باخت و سعی داشت که مجدد مثل گذشته با درسی که از اشتباه خود گرفته روحیه اش را حفظ نماید. بوفون در همین رابطه می‌گوید: “گلر بزرگ معمولا در زمین و از سیوهایش بعد از اشتباهی که کرده است معلوم می شود. هرچقدر بیشتر اشتباه بکنی، اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهی. اما این مسئله برای من برعکس عمل می کند و بودن در شرایط سخت انگیزه من را زیاد می کند.
هیچ کس مثل او نیست
رکوردهای بوفون واقعا فوق العاده اند، او تنها بازیکنی است که 9 بار به قهرمانی سری آ رسیده و 808 بار در مجموع هم در سری آ و هم سری بی بازی کرده است. او همچنین موفق به ثبت رکورد 176 بازی ملی گردیده است که از این حیث درمیان بازیکنان اروپایی تنها سرجیو راموس و کریستیانو رونالدو بالاتر از او هستند. وقتی که او در 29 اکتبر 1997 در یک روز برفی در شهر مسکو بجای جان لوکا پالیوکا آنهم درحالی که فقط 19 سال سن داشت در پلی آف جام جهانی 1998 فرانسه مقابل شوروی درون دروازه قرار گرفت، کمتر کسی فکر می‌کرد که دروازه بان جوان پارما روزی رکوردار بازی با پیراهن تیم ملی ایتالیا و بزرگترین دروازه بان تاریخ فوتبال دنیا شود. بوفون درحالی با ایتالیا به قهرمانی جام جهانی 2006 رسید که او تنها دو گل دریافت کرد که یک گل آن گل بخودی زاکاردو در بازی دوم ایتالیا با آمریکا بود که به تساوی یک بر یک رسید و گل دوم را نیز بوفون در فینال جام جهانی از روی نقطه پنالتی و از هافبک استثنایی فرانسه زین الدین زیدان دریافت کرد.
بوفون اما در رقابت‌های اروپایی بدشانس محض بود، او با ایتالیا در تنها فینال ملی و اروپایی خود در کیف اوکراین در سال 2012 شکست تحقیرآمیز 4 بر 0 را مقابل اسپانیای پرستاره تجربه کرد. آتزوری اما 4 سال بعد و تحت هدایت کونته توانست انتقام شکست تلخ در فینال کیف را بگیرد و با نتیجه 2 بر 0 از سد اسپانیا بگذرد و مدافع عنوان قهرمانی را در مرحله یک هشتم نهایی از گردونه رقابت ها حذف نمایند. اما آنها خوش شانس نبودند و در مرحله بعد توسط آلمان در ضربات پنالتی مغلوب شدند و از دور رقابت ها کنار رفتند. اگر بدشانسی بوفون و ایتالیا در راهیابی به جام جهانی 2018 نبود او می توانست به تنهایی رکوردار بیشترین حضور در تاریخ جام جهانی شود اما حذف تلخ ایتالیا توسط سوئد، رویاهای بوفون را برباد داد. او به همراه آنتونیو کارباخال، لوتار ماتیوس، رافائل مارکز، مسی، کریستیانو رونالدو و آندرس گواردادو هفت بازیکنی در تاریخ هستند که توانسته اند 5 مرتبه درجام جهانی حضور داشته باشند.
