درختان اژدها که در اقلیمهای سخت بیابانی میرویند ریشه عمیقی در افسانههای سراسر جهان دارند. فرهنگهای هند، عربستان و یونان باور دارند که این درخت، با تاج چتریشکل و برگهای خاردارش، خون اژدها میریزد.
از عهد باستان مردم به دنبال شیره این درخت بودند زیرا تصور میکردند که خاصیت درمانی و جادویی دارد.
در افسانههای هندو، الهههای برهما و شیوا به ترتیب در شکل اژدها و فیل با هم مبارزه میکردند. اژدها فیل را گاز میگیرد و خون او را مینوشد. اما فیل در حال سقوط روی زمین اژدها را له میکند و خون آنها با هم مخلوط و شیره قرمز درخت را تشکیل میدهد.
در فرهنگ عربی درخت اژدها زمانی جوانه میزند که برادران دارسا و سامها یکدیگر را میکشند. در افسانههای یونانی، افسانه درخت خون اژدها از افسانه هراکل و لادون به وجود میآید. لادون یک اژدهای 100سر بود که در باغ هسپرایدز از سیبهای طلایی مراقبت میکرد. یازدهمین کار هراکل این بود که سیبهای طلایی را بدزدد و لادون را بکشد.
خون اژدها روی زمین ریخت و درختانی از آن روییدند که وقتی روی آنها برش ایجاد میشد خون لادون از آن به زمین میریخت.
حتما برای این نوع افسانهها بود که بسیاری از مردم باور داشتند که درختان خون اژدها شیره جادویی دارند که میتواند همه چیز را درمان کند. این شیره برای تولید ویلن، آثار هنری، دکوراسیون خانه، سفال، رنگهای آرایشی، پزشکی و دستنوشتههای درخشان استفاده میشد.
مردمان از برگهای دراز این درخت به عنوان طناب استفاده میکردند. برخی منابع میگویند که مصریان و گوآنچهای جزایر قناری از درختان خون اژدها در فرایند مومیایی کردن استفاده میکردند.
تاکنون مخازن مصنوعی بزرگ، مگالیتها، معابد، غارهای حاوی نقاشیهای صخرهای و کارهای شیشهای کشف شده که با خون اژدها آمیخته شده است.
زیستشناسی
در حدود 120 گونه درخت اژدها تاکنون پیدا شدهاند. معروفترین گونه درختان اژدها دراکائهنا سینابار یا درخت خون اژدهاست که شبیه به یک چتر ضخیم است. این درختان در ارتفاعات جزیره سقطرا در یمن و همینطور در جزایر قناری، جزایر کیپ ورده، مادیرا، استرالیا، بخشهایی از آسیا و آفریقای شمالی پیدا میشود.
درخت نسبتا کند روش میکند و معمولا یک دهه طول میکشد تا بالغ شود و به ندرت از 10متر بلندتر میشود.
اما غولپیکرترین درخت اژدهایی که تاکنون ثبت شده، درخت «هیولای اروتاوا» در تنروفی بود که 20متر رشد کرده بود. متاسفانه طوفان این درخت زیبا را در قرن نوزدهم نابود کرد. معنایش این نیست که این درخت مقاوم نیست، به خصوص اینکه با اقلیمهای به شدت سرد و گرم سازگاری بالایی دارند.
وقتی درخت قطع میشود شیره خونمانند درخت کریستالیشده و به پیازهای سفتی روی تنه و شاخههای آن تبدیل میشود. باستانیان این پیازهای کریستالی را قطع میکردند و آنها را آسیاب کرده یا با آب مخلوط میکردند.
الگوی رشد گونه شامل دو شاخه میشود که از آنها دو شاخه اضافی دیگری میروید. این روش آنقدر ادامه پیدا میکند تا یک تاج کامل ایجاد میکند و هر ده سال یکبار پاجوشها و گلها میرویند.
وقتی درخت بالغ میشود، برگها از جوانترین شاخهها پدیدار میشوند. دانشمندان میتوانند از روی حلقههای درختان سن برخی از آنها تشخیص دهند، اما تاکنون نتوانستهاند سن درختان اژدها را تشخیص دهند. اگرچه این درخت حلقه ندارد، دانشمندان باور دارند که میتوانند سن آن را با شمردن شاخهها تشخیص دهند. هر دو شاخه را میتوان معادل 10سال در نظر گرفت که نشان میدهد یک درخت اژدها میتواند 1000ساله شود.
نقش درخت اژدها در اکوسیستم بسیار مهم است. این درختان پناهگاه و سایه برای حیاتوحش و محیطهای خشک و بیابانی ایجاد میکنند. این درخت به دلیل شکل چتریشکل خود رطوبت اطراف خود را جمع و در تنهشان ذخیره میکنند. سپس رطوبت را در خاک رها میکنند و به گونههای دیگر منفعت میرسانند. این درخت باعث میشود که سایر گونهها در کنارش برویند.
تهدیدها
تغییرات اقلیمی، مثل بارشهای افراطی و سیل، باعث شده که چندین درخت در سوکوترا از بین بروند. با اینکه تلاشهایی برای کاشت مجدد درختان صورت گرفته، فرایند به بلوغ رسیدن درخت آنقدر کند است که نمیتواند کمبود آن را جبران کند.