مومیایی کردن اجساد و سپردن آنها در تابوت از مشهورترین ویژگی‌های مصر باستان بوده، که بخش قابل‌توجهی از اکتشافات چند دهه اخیر در مصر را به خود اختصاص داده، اما مومیایی کردن مردگان از چه زمانی آغاز شده است؟
مصریان باستان شاید بیشتر به خاطر شیوه خاکسپاری مردگان و ساختن اهرام عظیم و پر کردن مقبره‌های زیرزمینی با گنجینه‌ها و اشیاء مجلل شناخته شده‌اند. مصریان باستان همچنین بسیاری از افراد را برای سالم باقی ماندن جسدشان مومیایی می‌کردند. سوال اینجاست که مردم مصر باستان از چه زمانی به مومیایی کردن اجساد روی آوردند؟
«استفن باکلی»، محقق دانشگاه «یورک» در بریتانیا، که از نویسندگان دو مقاله درباره «تاریخچه مومیایی کردن در مصر باستان» است، در گفت‌وگویی با «لایوساینس» اظهار کرد: «منشاء مومیایی کردن توسط مصریان تا جایی که شواهد واضحی برای آن وجود داشته باشد، به حوالی ۴۳۰۰ پیش از میلاد بازمی‌گردد. ممکن است به این نتیجه برسیم که قدمت آن به زمان قبل‌تری هم می‌رسد.»
از جمله این شواهد به باندپیچی‌های یک مومیایی ۶۳۰۰ ساله می‌توان اشاره کرد که در یک گورستان مصر باستان در محوطه‌ای واقع در ۳۲۰ کیلومتری جنوب قاهره پیدا شده است. این گورستان در اوایل قرن بیستم کشف شد و باندپیچی‌های کشف‌شده نیز به بریتانیا منتقل شد و اکنون در موزه «بولتون» نگهداری می‌شود.
در جریان تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۴ انجام شد، محققان باندپیچی‌ها را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که در آنها، رزین وجود دارد که معمولا برای مومیایی کردن استفاده می‌شود. آزمایش‌ها نشان می‌دهد که این رزین از مواد مختلفی مانند روغن گیاهی، چربی حیوانی، موم و صمغ گیاهی ساخته شده است.
دانشمندان خاطرنشان کردند که رزین‌های مشابه نیز در دوره‌های زمانی بعدی توسط مصریان باستان برای مومیایی کردن استفاده می‌شدند؛ ۴۳۰۰ پیش از میلاد در تاریخ مصر، یعنی یک هزاره قبل از ابداع هیروگلیف توسط مصریان و حدود ۱۵۰۰ سال قبل از شروع ساخت اهرام. همچنین حدود یک هزاره قبل از اینکه مصر تحت یک فرعون متحد شود.
درحالی که قدیمی‌ترین شواهد استفاده کردن از لوازم مصنوعی برای مومیایی‌کردن به حوالی ۴۳۰۰ پیش از میلاد بازمی‌گردد، مصری‌ها مومیایی کردن به روش طبیعی را در مقطع قدیمی‌تری از تاریخ نیز تجربه کردند.
«باکلی»، محقق دانشگاه بیان کرد: «مومیایی طبیعی یک فرآیند تصادفی است که در شرایط مساعدی از خاکسپاری، مانند دفن شدن در ماسۀ گرم و خشک اتفاق می‌افتد.»
او همچنین گفت: «مصری‌ها در هیچ مقطعی از تاریخ به‌عنوان یک عمل آگاهانه، اجساد را به روش طبیعی مومیایی نکردند.»
«سلیما اکرم»، استاد مصرشناسی در دانشگاه آمریکایی قاهره در ایمیلی به «لایوساینس» توضیح داد که قدیمی‌ترین نمونه مومیایی کردن طبیعی به ۵۰۰۰ پیش از میلاد بازمی‌گردد.
حتی پس از آغاز روند مصنوعی مومیایی کردن، بسیاری از مصری‌ها همچنان به طور طبیعی مومیایی می‌شدند. به گفته «باکلی» بیشتر مصریان باستان فقط در گودالی در زمین قرار می‌گرفتند و می‌توانستند به طور تصادفی مومیایی شوند.
به گفته «موزه سلطنتی انتاریو» با گسترش مسیحیت در مصر در بازه زمانی قرن دوم و پنجم میلادی استفاده از روش مومیایی کردن مصنوعی کاهش پیدا کرد، در حالی که مذهب مصر باستان بر اهمیت حفظ بدن برای زندگی پس از مرگ تاکید می‌کرد، مسیحیت بر این امر تاکید نداشت.
منبع: ایسنا
