آدم خوبی بودن ارتباطی به ژستهای گندۀ قهرمانی ندارد بلکه با رفتارهای کوچک مهربانانه، همدلی و درک از مسائل روزمره مرتبط است. اما آیا میتوان مهربانی را اندازه گرفت؟ چه رفتارها و خصلتهایی فرد مهربان را از سایرین متمایز میکند؟
روانشناسی پاسخهای جالبی برای این پرسشها دارد. خصلتها و رفتارهای خاصی هستند که در میان تمام کسانی که حقیقتاً قلب مهربانی دارند، مشترک است.
در این مقاله ما میخواهیم با شما این ویژگیهایی را در میان بگذاریم تا متوجه شوید که آیا برطبق علم روانشناسی مهربان هستید یا نه.
۱.همدلی کردن با دیگران ملکه ذهن شماست
همه ما گاهی میتوانیم با آدمها همدلی کنیم اما فردی که حقیقتاً و اصالتاً مهربان است، احساس همدلیاش سبک زندگی او محسوب میشود. همدلی یعنی توانایی درک و شریک شدن در احساسات دیگران. یعنی بتوانی خودت را به جای فرد دیگر بگذاری و همان احساسی را تجربه کنی که او تجربه میکند.
برطبق علم روانشناسی، آدمهایی که حقیقتاً مهربان محسوب میشوند، اغلب سطوح بالایی از همدلی را نشان میدهند. آنها تحت تأثیر احساسات آدمهای اطرافشان قرار نمیگیرند.
وقتی میبینند کسی حال خوبی ندارد، چه دوست و چه غریبه، قویاً احساس میکنند که باید او را آرام کنند. نمیتوانند راحت از کنار کسی که نیاز به کمک دارد، عبور کنند. ضمناً مهربانی را با هدف دریافت مهربانی انجام نمیدهند. آنها حقیقتاً میخواهند که حال کسی که آزار دیده را بهتر کنند و از شدت رنج و درد او بکاهند.
۲.وقتی اشتباه میکنند سریعاً اشتباهشان را میپذیرند
همه ما اشتباه میکنیم. درواقع انسان بودن با اشتباه کردن دست در دست یکدیگر دارند. اما شخصی که راحت اشتباهش را بپذیرد، نادر است. مهربانی حقیقی به پذیرش خطا و اشتباه بدون ذرهای تعلل است.
این افراد به جای اینکه وقت بگذارند و سعی کنند خطایشان را گردن دیگران، محیط و ..بیندازند، اعتراف میکنند که اشتباه از آنها بوده است. توضیح میدهند که چه اتفاقی افتاده و سعی میکنند که مسئولیت کامل اشتباهشان را گردن بگیرند.
۳.برای انصاف و عدالت ارزش قائل هستند
در دنیایی که انصاف و عدالت نادر است، آنها به عدالت و انصاف باور دارند و برای احقاق حقوق دیگران قد علم میکنند. آنها نمیتواند شاهد بدرفتاری و رفتار ناعادلانه با دیگران باشند و همیشه اولین نفراتی هستند که برای احقاق حقوق فرد مظلوم صدایشان را بلند میکنند.
مطالعهای که در نشریه نیچر منتشر شده بود نشان داد که انسانها به نحوی برنامهریزی و طراحی شدهاند که وقتی حس میکنند بیعدالتی در حق کسی روا داشته شده است، واکنش نشان دهند و سعی کنند که عدالت و انصاف اجرا کنند. این واکنش بخشهایی از مغز را فعال میکند که مسئولیت واکنش دادن به پاداش و تنبیه است.
بنابراین اگر شما هم برای احقاق حق و درستی برمیخیزید، حتی وقتی که این کار دشوار و ناراحتکننده است، یعنی شخصیت خوبی دارید.
۴.پیوسته مهربانی را نشان میدهند
درواقع مهربانی، زبان آدمهایی با قلب طلایی است. آنها صرفاً زمانهایی که احساس میکنند به نفعشان است، مهربانی نمیکنند بلکه حتی در موقعیتهایی که دیگران ممکن است به نفع خودشان عمل کنند، آنها مهربانی نشان میدهند.
مثلاً در متروی شلوغ جایشان را شخصی میدهند که حس میکنند نیاز بیشتری به نشستن دارد، یا به همکاری که پروژهاش به روزهای پایانی نزدیک میشود کمک میکنند یا اگر دوستی دچار مشکلات و دردسرهایی شده است، کنارش قرار میگیرند. رفتار آنها بسی بلندتر و رساتر از کلامشان مهربانی آنها را فریاد میزند.
روانشناسان تأیید میکنند که مهربانی پیوسته یکی از نشانههای قوی خوب بودن آدمهاست. مهربانی فقط ژست بزرگ نیست بلکه همین رفتارهای کوچک روزمره که میتواند درد کسی را کمتر کند یا لبخند به لب کسی بیاورد، مهربانی است.
۵.صادق هستند، حتی وقتی صداقت دشوار است
صداقتی خصلتی پسندیده در همه فرهنگها است. صداقت، حتی وقتی راست گفتن دشوار است، نمایشی از یک شخصیت اخلاقی قدرتمند است.
فردی که حقیقتاً مهربان است، صداقت را به راحتی ترجیح میدهد. او که صداقت را، هر چند تلخ و آزاردهنده، به دروغ شیرین ترجیح میدهد. برای او پایندی به اصول حتی وقتی که به نفعش نباشد، اهمیت دارد.
روانشناسان پیشنهاد میدهند که آدمهایی که پیوسته صداقت را به فریب ترجیح میدهند، سطوح بالایی از یکرنگی، شرافت و پایبندی به اخلاق دارند.
۶.میبخشند و بیخیال میشوند
کینهجویی و به دل گرفتن در مورد آدمهای خوب معنی ندارد. آدمی که حقیقتاً خوب باشد، راه بخشیدن را در پیش میگیرد. او درک میکند که هر کسی اشتباه میکند و اگر بخواهد خشم و کینه به دل بگیرد، نهایتاً خودش آسیب میبیند.
حتماً دیگر میدانید که وقتی میبخشید، معنایش این نیست که فراموش هم کردهاید. معنایش این است که آگاهانه تصمیم گرفتهاید که منفیبافیها را رها کنید و در زندگی رو به جلو حرکت کنید.
روانشناسان دریافتهاند که بخشیدن اثرات عمیقی روی رفاه ذهنی و عاطفی ما دارد. بخشیدن میتواند سطح استرس ما را کم کند، خلق ما را بهبود ببخشد و روابط سالمتری برایمان فراهم کند.
اگر میدانید که قادر به بخشیدن و بیخیال شدن هستید، حتماً آدم خوبی هستید.
۷.از نمایش احساساتشان هیچ ترسی به دل راه نمیدهند
در جهانی که نمایش احساسات اغلب نشانه ضعف و بیچارگی است، آنها از اینکه قلبشان را به روی دیگران باز کنند، ابایی ندارند. آنها درک میکنند که نمایش احساسات به معنی ضعف نیست بلکه به معنی انسان بودن است.
آنها احساساتشان را دفن نمیکنند، نقاب به چهره نمیزنند، بلکه سعی میکنند که با دوستان نزدیکشان درباره این چالشها حرف بزنند. حرف زدن درباره ترسها و ناامنیها راحت نیست اما رهاییبخش است. این عمل پیوندهای ما را قویتر میکند و یادمان میآورد که هیچ ایرادی ندارد که گاهی حالمان خوب نباشد.
روانشناسان موافقاند که نمایش احساسات، نشانهای از هوش عاطفی و بلوغ است. این امر نشان میدهد که این افراد شجاعت مواجه شدن با احساساتشان را دارند و آنقدر اعتماد به نفس دارند که بخواهند این احساسات را آزادانه مطرح کنند.
۸.وقتی کسی به آنها نیاز دارد، خودشان را میرسانند
زندگی همیشه گل و بلبل نیست. همه در زندگی اوج و فرودهایی را تجربه میکنند. اما شخصی که حقیقتاً مهربان است، در زمان سختیها دوستان را رها نمیکند. چه دوستی باشد که به دلیل جدایی روزهای سختی میگذارند، یا عضوی از خانواده که بیمار است یا همکاری که چالشهای دشوار شغلی دارد، همیشه آماده است که حداقل دردهای آنها را بشوند، واژگان آرامشبخش به آنها بگوید و حتی اگر لازم است بار زندگیشان را سبک کند.
روانشناسان میگویند که این اشتیاق برای ایستادن در کنار آدمهایی که به کمک ما نیاز دارند، نشانهای از ایثارگری و خوب بودن است. این امر نشان میدهد که این افراد فقط نگران رفاه و خوشحالی خودشان نیستند بلکه حقیقتاً به آدمهای دیگر نیز اهمیت میدهند.
۹.برای آنکه آدم بهتری باشند تلاش میکنند
آدم خوب بودن یک سفر است که نقطه کمال ندارد. درواقع آدمهای مهربان همواره در حال تبدیل شدن به آدمهای بهتری هستند. آنها ضعفها و نقصهایشان را میشناسند و به جای اینکه بگذارند این ضعفها و نقصها هویتشان را مشخص کند، از آنها به مثابه نقشه راهی برای پیشرفت استفاده میکنند.
روانشناسان تأکید میکنند که این میل دائمی برای رشد فردی و پیشرفت، ویژگی کلیدی یک آدم خوب است.
این ویژگی نشان میدهد که این افراد برای تبدیل شدن به نسخه بهتری از خودشان متعهد هستند. آنها صرفاً برای نفع شخصی نمیخواهند آدم بهتری باشند، بلکه میخواهند آدم مهربانی باشند که بتوانند روی آدمهای اطرافشان اثر مثبت بگذارند.
منبع: راهنماتو