چرا راه رفتن با پای برهنه برای سلامتی پاها مفید است؟

تحقیقات پژوهشگران مزایای قابل توجهی را برای راه رفتن با پای برهنه یا با کفش‌های مینیمالیستی نشان داده است؛ با این حال در این تحقیقات توصیه می‌شود برای جلوگیری هر نوع از آسیب به بدن، تغییر عادت‌ها از راه رفتن با کفش‌های عادی به سمت این شیوه، به آرامی انجام شود.

مطابق نتایج این تحقیقات، راه رفتن با پای برهنه یا پوشیدن کفش‌های مینیمالیستی، به بازیابی قدرت پا همچنین افزایش اندازه عضلات و بهبود راه رفتن کمک می‌کند.

گزارش مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۱ میلادی در Nature منتشر شد، نشان داد که شرکت‌کنندگانی که کفش‌های مینیمالیستی می‌پوشیدند، توانستند در یک دوره شش ماهه قدرت پاهای خود را بطور متوسط ۵۷.۴ درصد افزایش دهند.

این مطالعه همچنین بهبود تعادل و کاهش خطر سقوط را در شرکت کنندگانی نشان داد که در این آزمایش ۶ ماهه شرکت کرده بودند.

به گفته گالاهاد کلارک، از بنیان‌گذاران برند کفش مینیمالیست Vivobarefoot، پابرهنه رفتن بویژه برای کودکان بسیار مهم است.

رینا هریس، یک متخصص پا در لندن نیز می‌گوید: «پاهای ما در واقع بسیار قوی و انعطاف‌پذیر هستند و می‌توانند از عهده خواسته‌هایی که از آنها داریم برآیند؛ با این وجود ما از آن‌ها آنطور که طبیعت در نظر گرفته استفاده نمی‌کنیم.»

او می‌افزاید: «ما ۳۳ مفصل در پاهایمان داریم و آنها طوری ساخته شدند که خود را مطابق با زمینی که در آن راه می‌رویم شکل دهند. اما کفش‌های مدرن، الگوی حرکت طبیعی ما را محدود کردند و بر راه رفتن و ساختار پاهای ما تأثیر می‌گذارند.»

او ادامه می‌دهد: «اکثر کفش‌های مدرن شکل پنجه‌ای نسبتاً گرد دارند، به این معنی که انگشتان پا به هم فشرده می‌شوند و در نتیجه بر عضلات پا نیز فشار وارد می‌شود.»

علاوه بر این، کفی‌هایی که در کفش‌ها وجود دارند، ادراک حسی پاها را کاهش می‌دهند که باعث می‌شود احساس زمین زیر پاهایمان دشوارتر شود. این وضعیت باعث می‌شود که پا بتدریج شکل نامناسبی بگیرد، در حفظ تعادل بدن نقش کمتری داشته باشد و حتی منجر به اختلالات اسکلتی-عضلانی شود.»

تغییر سبک زندگی با پای برهنه

اگرچه نتایج تحقیقات درباره حرکت با پای برهنه امیدوار کننده است، اما زود است که کفش‌هایتان را دور بیندازید زیرا به عقیده جان مرسر، استاد حرکت شناسی و محقق بیومکانیک در دانشگاه نوادا در لاس وگاس، انتقال خیلی سریع به سبک زندگی با پای برهنه می‌تواند باعث وارد شدن آسیب‌هایی به بدن شود.

زیرا در حال حاضر پاهای ما با کفش‌های دارای بالشتک و کفی سازگار شدند و بخشی از قدرت ذاتی خود را از دست داده‌اند.

علاوه بر این، بسیاری از ما نسبت به زمینی که صاف و نرم نیست، حساسیت زیادی پیدا کرده‌ایم. بنابراین راه رفتن با پای برهنه روی هر زمینی مثلا زمین‌های دارای سنگریزه می‌تواند برایمان بسیار دردناک باشد.

گالاهاد کلارک نیز می‌گوید: «شما نمی‌توانید کفش‌های خود را در بیاورید و بلافاصله شروع به دویدن کنید. مثل این است که سال‌ها بازوی خود را در یک زنجیر یا گچ گرفته باشید و اگر این گچ را حذف کنید، اولین کارتان بازی تنیس نخواهد بود. زیرا با این کار به خودتان صدمه می‌زنید.»

تغییر سریع از یک سبک زندگی به سبک دیگر می‌تواند باعث کار بیش از حد عضلات و تاندون‌های کم‌استفاده شود و آسیب‌هایی مانند شکستگی، کشیدگی عضلات پا یا التهاب تاندون آشیل را به همراه داشته باشد. به همین دلیل جان مرسر توصیه می‌کند که به آرامی شروع کنید.

ابتدا سعی کنید با پای برهنه در اطراف خانه و بیرون روی سطوح نرم راه بروید. سپس کمی در اطراف محله قدم بزنید. به تدریج مسافت پیموده شده را افزایش دهید و هر هفته کمی به آن اضافه کنید.

رینا هریس نیز می‌گوید: «هر زمان لازم باشد، پاهایتان به شما پیام می‌دهند که کافی است. اگر درد شدیدی احساس کردید، باید فوراً متوقف شوید.»

استفاده از کفش‌های مناسب نیز می‌توانند به شما در ایجاد این تغییرات کمک کنند، البته هنگامی که برای اولین بار آن‌ها را می‌پوشید، احساس می‌کنید با کفش‌هایی که تا به حال امتحان کردید متفاوت هستند.

رینا هریس درباره کفش‌های مینیمالیستی می‌گوید: «به دلیل اندازه و شکل نوک آنها، احساس می‌کنید که خیلی بزرگ هستند. اما زمانی که به آن عادت کنید، احساس طبیعی‌تری خواهید داشت. احساس زمین نیز ممکن است عجیب باشد، بنابراین احتمالاً پاهای شما سریع‌تر خسته می‌شوند.»

رینا هریس همچنین توصیه می‌کند برای تحریک گیرنده‌های عصبی، از یک توپ ماساژ برای ماساژ دادن پاها استفاده کنید.

آیا همه باید پابرهنه راه بروند؟

راه رفتنِ بیشتر با پای برهنه، می‌تواند به تقویت پاهای شما کمک کند اما مانند همه حرکات ورزشی، این کار نیز برای همه مناسب نیست.

جان مرسر پس از مطالعه انواع کفش‌ها، از کفش‌هایی که شکل پای برهنه و مینیمالیستی هستند تا کفش‌های دارای کفی‌های ضخیم، به این نتیجه رسید که هرکسی باید از رویکردی متناسب وضعیت خودش استفاده کنند. زیرا ممکن است روشی از راه رفتن، برای یک نفر عالی و برای فرد دیگر بسیار بد باشد.

جان مرسر می‌گوید علت این تفاوت‌ها هنوز روشن نیست و تحقیقات در این باره ادامه دارد.