باستان‌شناسان یک نقاشی دیواری را در میان ویرانه‌های شهر باستانی پمپئی در ایتالیا پیدا کرده‌اند که می‌گویند قدمت آن به ۲ هزار سال قبل می‌رسد و طرحی از یک پیتزا روی آن کشیده شده است.
نقاشی دیواری که یک دیس پر از خوراکی را نشان می‌دهد، در حفاری‌های پارک باستان‌شناسی پمپئی در نزدیکی شهر ناپل، زادگاه پیتزا پدیدار شده است.
باستان‌شناسان می‌گویند این نقاشی روی دیوار راهروی خانه‌ای کشیده شده که یک نانوایی نیز در مجموعه بنای خود داشته است.
به نظر می‌رسد این نقاشی نان گرد «فوکاچا» را در یک سینی نقره‌ای نشان می‌دهد.
کارشناسان می‌گویند این نان با ادویه یا «مورتوم» (یک پنیر گیاهی که رومیان باستان آن را می‌خوردند) طعم‌دار می‌شده است. از این سینی‌ها به عنوان ظرف محل نگهداری میوه‌های مختلف از جمله انار و احتمالاً خرما استفاده می‌شده است.
با این وجود به نظر می‌رسد ظرف به نمایش درآمده در نقاشی دیواری، فاقد دو ماده اولیه لازم برای طبخ پیتزا یعنی سس گوجه‌فرنگی و پنیر موتزارلا است.
در کنار نان، یک جام شراب به همراه میوه‌های خشک، خرما، انار و آربوتوس زرد خوراکی نیز قرار دارد.
در همین حال این بشقاب شامل آیتمی است که به طرز مشکوکی شبیه به آناناس به نظر می‌رسد، چیزی که وجودش بسیار عجیب است؛ زیرا اولین فرد اروپایی که با این میوه روبرو شد، کریستف کلمب در سال ۱۴۹۳ میلادی در گوادلوپ بود.
از این نقاشی دیواری برمی‌آید که هنرمند (که سبک کارش ترسیم طبیعت بی‌جان بوده) از آیین مهمان‌نوازی یونانی «خنیا» الهام گرفته باشد. سینی دیده‌شده در تصویر، نشان‌دهنده هدایایی است که به عنوان بخشی از یک سنت دوره هلنیستی برای پذیرایی از مهمانان استفاده می‌شد.
چنین تصاویری در خانه‌های شهر باستانی پمپئی و همینطور هرکولانیوم در مجاورت آن، که هر دو با فوران آتشفشان وزوو در سال ۷۹ پس از میلاد از بین رفتند، زیاد دیده شده‌اند.
با این حال، یافتن چنین نقاشی دیواری که حاوی تصویر فوکاچا است امری غیرعادی به شمار می‌رود.
به گفته گابریل زوکتریگل، مدیر پارک باستان‌شناسی پمپئی، به نظر می‌رسد این نقاشی دیواری تضاد بین «غذای مقرون به صرفه و ساده» و «تجمل سینی‌های نقره‌ای و پیراستگی هنری و ادبی» آن را منعکس می‌کند.
او می‌افزاید: «چگونه می‌توانیم در این نقاشی به پیتزا فکر نکنیم، غذایی که به عنوان یک غذای ‘فقیرانه’ در جنوب ایتالیا متولد شد و اکنون دنیا را تسخیر کرده و در رستوران‌های ستاره‌دار برای مشتریان سرو می‌شود.»
شهر ناپل خانه و زادگاه پیتزا مارگاریتا محسوب می‌شود. پیتزایی سنتی متشکل از ترکیبی ساده از گوجه فرنگی، پنیر موتزارلا، ریحان تازه و روغن زیتون.
جینو سوربیلو، صاحب یکی از قدیمی‌ترین پیتزا فروشی‌های ناپل متقاعد شده است که تصویر نقاشی دیواری پمپئی در واقع یک پیتزا است.
او در این باره می‌گوید: «ما قبلاً می‌دانستیم که در شهر باستانی پمپئی اشکالی از نان تخت وجود داشته که با غلات، آب، نمک و شاید آبجو به عنوان مخمر درست می‌شده است. روی آن را با سبزیجات یا ماهی روز می‌پوشانده‌اند و این یک شکل قدیمی از پیتزا بوده است.»فوران کوه وزوو در ایتالیا در حدود قرن یک پس از میلاد، حدود ۲ هزار نفر را کشت و منجر به دفن شدن شهر پمپئی در انبوهی از گدازه و خاکستر آتشفشانی شد.
نخستین ویرانه‌ها در قرن شانزدهم کشف شدند و اولین کاوش‌ها در سال ۱۷۴۸ میلادی آغاز شد.
حفاری‌های تخصصی در این منطقه که شامل مجموعه‌ای از خانه‌ها، کارگاه‌ها و نانوایی‌ها است از ماه فوریه آغاز شد و در جریان آن تا کنون بقایای اسکلت چندین نفر از جمله دو زن و یک کودک در یک نانوایی پیدا شده است.
جنارو سانگولیانو، وزیر فرهنگ ایتالیا می‌گوید: «پمپئی هیچ‌وقت از آفرینش شگفتی باز نمی‌ماند. این شهر باستانی همچون صندوقچه گنجی است که همواره گنج‌های جدیدی آشکار می‌کند.»
